İçeriğe atla

Pirinççizade Feyzi Bey

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Pirinççizade Feyzi Bey
Türkiye Bayındırlık Bakanı
Görev süresi
22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925
Başbakan Fethi Okyar
Yerine geldiği Süleyman Sırrı Aral
Yerine gelen Süleyman Sırrı Aral
TBMM Nafia Vekili
Görev süresi
14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923
TBMM Reisi Mustafa Kemal Atatürk
Yerine geldiği Rauf Orbay
Yerine gelen Ahmet Muhtar Cilli
Kişisel bilgiler
Doğum 1878
Diyarbakır
Ölüm 17 Şubat 1933 (55 yaşında)
Defin yeri Zincirlikuyu Mezarlığı
Partisi Cumhuriyet Halk Fırkası (1923-1933)
Ödülleri Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası

Pirinççizade Feyzi Bey[1] (1878, Diyarbakır - 17 Şubat 1933), Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ı ve TBMM'de toplam dört dönem milletvekilliği yapmış, ayrıca üç ayrı dönemde Bayındırlık Bakanlığı'nı yürütmüş Kürt asıllı[2][3] Türk siyaset adamıdır.

Diyarbakır Askerî İdadisi mezunudur. Mülkiye Kaleminde Memurluk, Serbest Tüccarlık, Osmanlı Meclis-i Mebusan I., II., III. ve IV. Dönem Diyarbakır Mebusluğu yaptı. Birinci Dunya Savışı'ndan dolayı, işgal devirde 15 Ocak 1919 tarihinde diğer Diyarbakır mebusu Zülfü Bey ile beraber "siyasi propagandalar yaptıkları ve Ermeni Katliami'ne karıştıkları" ihbar üzerine İngilizler tarafinden tutuklanmış, önce Mısır'a nakolunup, daha sonra Malta sürgünleri oldurlar.[4] Malta'da bulunmasına rağmen Osmanlı Meclis-i Mebusan'ın son dönemine seçildi ama Meclise katılamadı.[5]

Babası Pirinççizade Arif Bey'nun editörlüğünü yaptığı Diyarbekir Gazetesi'nde Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü vurgulayan yazılarını yazarak destekliyordu.[6][7][8][9] Lozan Antlaşması'nda Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü korumak için, Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen İsmet İnönü ile beraber Lozan'daki müzakerelere katıldı.[10][11] Mehmet Şükrü Sekban önderliğinde bir grup hükûmete ve Lozan'da Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen bulunan Feyzi Pirinççioğlu'na muhtıra verdi. Hükûmet ve Feyzi Pirinççioğlu muhtırayı bertaraf etti.[12][13] Bunun ardından Şeyh Said İsyanı çıktığında Diyarbakır valisi olan Ahmet Mithat Kalabalık'ın talimatıyla, isyan sırasında Diyarbakır milletvekilliği yapan Feyzi Pirinççioğlu ve ailesi ayaklanmanın başarıyla bastırılmasına yardım etti.[2][3][4][5]

TBMM I.ve II. Dönem Diyarbakır Milletvekilliği, 5. Şube Başkanlığı, Nâfıa (Bayındırlık) Encümeni Başkanlığı, 5. İcra Vekilleri Heyeti ve 3. Hükûmet Nâfıa Vekillikleri yapmıştır. Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahiplerindendir. Evli ve 7 çocuk babası idi.[14]

Feyzi Pirinççioğlu'nun babası 1879 yılında Diyarbakır'da 30 köye sahip, Meclis-i Mebusan 3. dönem mebusu, Diyarbekir Vilayeti başkanı ve Diyarbekir Gazetesi'nin editörü Pirinççizade Arif Bey'dir.[8][9][11][15][16][17][18][19]

Ziya Gökalp'in dayısının oğludur.[20]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022. 
  2. ^ http://www.hakimiyetimilliye.org/feed.php?news=3274&output_type=txt[ölü/kırık bağlantı]
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008. 
  4. ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. ss. 523-524. 
  5. ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 517. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  8. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  9. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  10. ^ https://dergipark.org.tr/download/article-file/55276 [ölü/kırık bağlantı]
  11. ^ a b https://studylibtr.com/doc/1666738/k%C3%BCrtler-kendi-kaderlerini-ozg%C3%BCrce-belirleyecekler-mi%3F [yalın URL]
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  14. ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2012. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  17. ^ https://brill.com/view/book/edcoll/9789004232273/B9789004232273_004.xml [yalın URL]
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  20. ^ "Sultan Süleyman'ın torunu". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Süleyman Sırrı Aral 		Türkiye Bayındırlık Bakanı
22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925 		Sonra gelen:
Süleyman Sırrı Aral
Önce gelen:
Rauf Orbay 		TBMM Nafia Vekili
14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923 		Sonra gelen:
Ahmet Muhtar Cilli
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pirinççizade_Feyzi_Bey&oldid=34023516" sayfasından alınmıştır